Η αστρονομία στην αλεξανδρινή εποχή - Κλαύδιος Πτολεμαίος

ΚΛΑΥΔΙΟΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ

Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος γεννήθηκε στη ρωμαϊκή Αίγυπτο, έζησε στην Αλεξάνδρεια και ήταν Έλληνας φιλόσοφος που ασχολήθηκε με τη μουσική, την οπτική, τη μαντική αστρολογία και τη γεωγραφία. Το σπουδαιότερο έργο του, «Η Μέγιστη» στηρίζεται στις παρατηρήσεις διάφορων προγενέστερων αστρονόμων και ιδίως του Ίππαρχου και έδωσε ώθηση στην αστρονομία των Αράβων.

Κατά τον Πτολεμαίο η γη είναι σφαιρική και ακίνητη, μεγαλύτερη από όλα τα ουράνια σώματα. Εισήγαγε στο γεωκεντρικό μοντέλο των έκκεντρων κύκλων και επικύκλων που είχε ήδη προταθεί από τον Απολλώνιο τον Περγαίο και τον Ίππαρχο, την έννοια του «εξισωτικού σημείου» ή «εξισωτή».

Τοποθετώντας έναν παρατηρητή στο εξισωτικό σημείο, τότε αυτός θα βλέπει το σώμα που περιφέρεται γύρω του σε έναν επίκυκλο, να διανύει σε ίσους χρόνους ίσες γωνίες (κάτι που παραπέμπει στον νόμο των ίσων εμβαδών του Κέπτερ). Το μοντέλο αυτό έδινε ικανοποιητικά αποτελέσματα, με σφάλμα της τάξης μόνο λίγων μοιρών, γι' αυτό και επικράτησε για 14 αιώνες. Στη «Μέγιστη Σύναξιν» ο Πτολεμαίος καταγράφει μεν το γεωκεντρικό σύστημα του Ίππαρχου, αλλά το συστηματοποιεί και το συνδυάζει με δικές του παρατηρήσεις, έτσι ώστε να προκύψει μια πλήρης αστρονομική σύνθεση με τον κατάλογο αστέρων και αστερισμών, δηλαδή ένα προβλεπτικό μοντέλο για τις ουράνιες θέσεις των ουράνιων σωμάτων και τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης.

Ακόμα μια προτεινόμενη αντίληψη του σύμπαντος ως ένα σύνολο ομόκεντρων σφαιρών, όπου οι πλανήτες, ο Ήλιος και η Σελήνη κινούνται ο καθένας στην επιφάνεια της δικής του κοσμικής σφαίρας ενώ οι απλανείς αστέρες τοποθετούνται συλλήβδην στην εξώτερη σφαίρα.

Πηγές:el.wikipedia.org/