Το έτος & το Ηλιακό ημερολόγιο

Αστρικό έτος

Ένα αστρικό έτος είναι ο χρόνος που απαιτείται για να συμπληρώσει η Γη μια πλήρη περιστροφή στην τροχιάς της γύρω από τον ήλιο, όπως αυτή μετράται από ένα σταθερό πλαίσιο αναφοράς (όπως οι απλανείς αστέρες).

Η μέση διάρκεια ενός αστρικού έτους είναι 365,256363004 μέσες ηλιακές ημέρες (365 μέρες, 6 ώρες, 9 λεπτά και 9,76 δευτερόλεπτα).

Πως γίνεται αντιληπτό το αστρικό έτος;

Vincent Van Gogh, "Έναστρη νύχτα"

Καθώς η Γη περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο, η προφανής θέση του Ήλιου ως προς τα αστέρια κινείται σταδιακά κατά μήκος της εκλειπτικής, που διέρχεται από τους δώδεκα παραδοσιακούς αστερισμούς του ζωδιακού κύκλου και επιστρέφει στην αφετηρία του μετά από ένα αστρικό έτος. Αυτή η κίνηση είναι δύσκολο να παρατηρηθεί άμεσα γιατί τα αστέρια φαίνονται μόνο τη νύχτα, όταν ο ήλιος είναι δεν είναι στον ουρανό. Ωστόσο, εάν παρατηρεί κανείς τακτικά στον ουρανό πριν από την αυγή, η ετήσια αυτή κίνηση είναι αρκετά φανερή: τα τελευταία αστέρια πριν το ξημέρωμα δεν είναι πάντα τα ίδια και μέσα σε μια ή δύο εβδομάδες μπορεί να σημειωθεί μια ανοδική μετατόπιση. Για παράδειγμα στο βόρειο ημισφαίριο, τον Ιούλιο ο αστερισμός του Ωρίωνα δεν φαίνεται στον ουρανό λίγο πριν το ξημέρωμα, ενώ τον Αύγουστο γίνεται ορατός.

Αυτή η επίδραση είναι πιο εύκολο να μετρηθεί από ότι η μετακίνηση της θέσης της ανατολής του ηλίου από το βορρά προς το νότο. Για το λόγο αυτό πολλοί πολιτισμοί άρχιζαν το έτος τους την πρώτη ημέρα κατά την οποία ένας συγκεκριμένος αστέρας (π.χ. ο Σείριος) γινόταν ορατός στα ανατολικά την αυγή.

Στα «Έργα και Ημέρες» του Ησίοδου (περίπου 700 με 800 π.Χ) δίνονται οι κατάλληλες εποχές του χρόνου για τη σπορά, τη συγκομιδή κλπ σύμφωνα με την πρώτη εμφάνιση ορισμένων αστεριών.

Το Τροπικό έτος

Το τροπικό έτος είναι η χρονική περίοδος που χρειάζεται για να αυξηθεί το μήκος του Ήλιου στην εκλειπτική κατά 360 μοίρες. Το γεωγραφικό μήκος του ήλιου στην εκλειπτική μετριέται σε σχέση με την εαρινή ισημερία. Το τροπικό έτος συχνά ορίζεται ως ο χρόνος μεταξύ δύο εαρινών ισημεριών. Το τροπικό έτος αποτελείται από έναν πλήρη κύκλο των εποχών και συνεπώς, λόγω της οικονομικής σημασίας των εποχών, το τροπικό έτος αποτελεί τη βάση των περισσότερων ημερολογίων.

Λόγω της μετάπτωσης του άξονα της Γης, το τροπικό έτος είναι περίπου 20 λεπτά μικρότερο από το αστρικό έτος. Το μέσο τροπικό έτος διαρκεί περίπου 365 ημέρες, 5 ώρες, 48 λεπτά και 45 δευτερόλεπτα.

Η λέξη «τροπικό» προέρχεται από την ελληνική λέξη «τροπή» που σημαίνει στροφή. Αντίστοιχα, οι τροπικοί του Καρκίνου και του Αιγόκερω ονομάστηκαν έτσι επειδή είναι τα ακραία βόρεια και νότια γεωγραφικά πλάτη όπου ο Ήλιος μπορεί να εμφανιστεί ακριβώς πάνω από το κεφάλι ενός παρατηρητή (δηλαδή στο ζενίθ), όπου και φαίνεται να «στρέφει» στην ετήσια εποχιακή του κίνηση.

Οι αρχαίοι Κινέζοι, οι Ινδοί, οι Έλληνες και άλλοι πολιτισμοί μέτρησαν με σχετική ακρίβεια τη διάρκεια του τροπικού έτους, σημειώνοντας το χρόνο που απαιτείται από την εμφάνιση του ήλιου σε μια από τις «τροπές» του μέχρι την επόμενη εμφάνιση στο ίδιο σημείο.

Διαφορά τροπικού – αστρικού έτους

Μέχρι την εποχή του Ίππαρχου (190 - 120 π.Χ.), το αστρικό έτος θεωρούνταν το ίδιο σε διάρκεια με το τροπικό έτος. Στην πραγματικότητα, το αστρικός έτος είναι λίγο μακρύτερο: Ένα αστρικό έτος είναι περίπου ίσο με 1 + 1/26000 ή 1,0000385 τροπικά έτη. Η διαφορά αυτή προκαλείται από τη μετάπτωση των ισημεριών, και σημαίνει ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα ημερολόγιο με βάση το αστρικό έτος θα παρασυρθεί εκτός συγχρονισμού με τις εποχές σε ποσοστό περίπου μια ημέρα κάθε 72 χρόνια.

Ηλιακό Ημερολόγιο

Το ηλιακό ημερολόγιο είναι ένα ημερολόγιο του οποίου ημερομηνίες δείχνουν τη θέση της γης στην περιφορά της γύρω από τον ήλιο (ή ισοδύναμα τη θέση που ο ήλιος φαίνεται να κινείται στην ουράνια σφαίρα).

Αν η θέση της Γης στην τροχιά της γύρω από τον ήλιο υπολογίζεται σε σχέση με την εαρινή ισημερία, το σημείο δηλαδή στο οποίο η τροχιά της διασχίζει τον ουράνιο ισημερινό, τότε οι ημερομηνίες συμβαδίζουν με τις εποχές, δηλαδή συγχρονίζονται με την φαινόμενη κλίση του Ηλίου. Ένα τέτοιο ημερολόγιο ονομάζεται τροπικό ηλιακό ημερολόγιο.

Πηγή: en.wikipedia.org