Τρίτη 6 Μαρτίου 2012

Ο πολιτισμός και το ημερολόγιο των Μάγια

Το ημερολόγιο των Μάγια θεωρείται το ακριβέστερο ημερολόγιο που δημιουργήθηκε ποτέ από οποιονδήποτε γνωστό πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού. Βασίζεται σε τρεις κύκλους: έναν κεντρικό κύκλο 365 ημερών, έναν ιερό κύκλο 260 ημερών και ένα μεγάλο κύκλο 5.125 ετών. Στις 21 Δεκεμβρίου του 2012 ολοκληρώνεται ένας μεγάλος κύκλος.

Οι αστρονόμοι Μάγιας είχαν υπολογίσει με ακρίβεια τους κύκλους της Σελήνης και της Αφροδίτης, πλανητικές συνόδους και διελεύσεις, εκλείψεις, ηλιοστάσια και ισημερίες μέχρι την προαναφερθείσα ημερομηνία. Εκτός από τα εξελιγμένα μαθηματικά τους, είχαν και το προνόμιο της τοποθεσίας σε σχέση με την παρατήρηση του Ήλιου. Οι περισσότερες πόλεις τους ήταν πάνω στον Τροπικό του Καρκίνου και σε αυτά τα γεωγραφικά πλάτη, κατά τη διάρκεια του θερινού και του χειμερινού ηλιοστασίου, ο Ήλιος περνάει ακριβώς πάνω από τα κεφάλια τους το μεσημέρι και δεν σχηματίζει σκιά.

Οι αστρονόμοι των Μάγια παρατήρησαν ότι το χειμερινό ηλιοστάσιο μετακινείται με πολύ αργό ρυθμό στον ουράνιο θόλο και σε αυτόν το ρυθμό στήριξαν το μεγάλο κύκλο των 5.125 ετών. Σύμφωνα με τη μυθολογία των Μάγια, ο κόσμος στον οποίο ζούμε θα τελειώσει όταν το χειμερινό ηλιοστάσιο θα ευθυγραμμισθεί με το Σκοτεινό Ρήγμα του Γαλαξία μας, (δηλαδή αυτό που θεωρούσαν ως πύλη του Κάτω Κόσμου), στο κέντρο του Γαλαξία μας. Το εν λόγω ρήγμα τοποθετείται στις 26 μοίρες του αστερισμού του Τοξότη και παρόλο που το κέντρο του Γαλαξία μας δεν είναι ορατό ούτε με υπερσύγχρονα τηλεσκόπια, ούτε με υπεριώδεις ακτίνες, οι αστρονόμοι των Μάγια είχαν υπολογίσει σωστά όχι μόνο την θέση του, αλλά και το πότε θα «πέσει» πάνω του το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Έτσι, υπολόγισαν ότι η φαινομενική μετακίνηση των ηλιοστασίων και των ισημεριών το 2012 θα οφείλεται στην απόκλιση του άξονα της Γης κατά την περιστροφή της από τον Ήλιο. Η σύγχρονη επιστήμη ονομάζει το φαινόμενο «μετάπτωση των ισημεριών». Οι αστρονόμοι των Μάγια είχαν μετρήσει με ακρίβεια την ταχύτητα της μετάπτωσης, χωρίς να είμαστε βέβαιοι ότι είχαν συναίσθηση του τι μετρούσαν.

Οι Μάγια, όπως προαναφέραμε, είχαν κυκλική αντίληψη του χρόνου και το ημερολόγιό τους δεν θα μπορούσε παρά να είναι και αυτό κυκλικό.

Οι Μάγια χρησιμοποιούσαν το ημερολόγιο των 365 ημερών, (γιάαμπ/jaab), για την καθημερινή τους ζωή, ακολουθώντας την περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο, ενώ συγχρόνως χρησιμοποιούσαν το ημερολόγιο/περίοδος των 260 ημερών, (τσόλκιν/tzolkin), για τις θρησκευτικές τους εορτές, όπως και άλλοι λαοί της Κεντρικής Αμερικής.

Ένα γιάαμπ χωρίζονταν σε 18 «μήνες» των 20 ημερών, συν 5 ημέρες «κακής» τύχης στο τέλος του, που ονομάζονταν γουαγιέμπ/wayeb. συσχετίζονταν με τα άλλα ημερολόγια των Μάγια. Τα ημερολόγια γιάαμπ και τσόλκιν σχημάτιζαν έναν ημερολογιακό κύκλο 52 ετών. Ο ημερολογιακός κύκλος χρησιμοποιούνταν όχι μόνο από τους Μάγια, αλλά και από άλλους λαούς της Κεντρικής Αμερικής, όπως τους Αζτέκους, τους Μιξτέκους και τους Ζαποτέκους. Για χρονολογικές περιόδους μεγαλύτερες των 52 ετών χρησιμοποιούσαν το Ημερολόγιο Μακράς Περιόδου, ένα εξαιρετικά μεγάλο χρονολογικό σύστημα που συμπεριελάμβανε πέντε μεγάλους χρονολογικούς κύκλους και μπορούσε να καθορίσει χρονολογικές περιόδους περίπου 5.125 ετών. Όπως και το ημερολόγιό μας χρησιμοποιεί τρεις αριθμούς για να περιγράψει τρεις χρονολογικές μονάδες (το έτος, το μήνα και την ημέρα), το Ημερολόγιο Μακράς Περιόδου χρησιμοποιούσε πέντε αριθμούς για να περιγράψει πέντε χρονολογικές μονάδες.

Οι Μάγια λάτρευαν τη φύση, τη σελήνη και τον ήλιο. Μέτραγαν με μεγάλη ακρίβεια το χρόνο και πίστευαν στην ύπαρξη του Παραδείσου. Είχαν επίσης αφιερώσει ναούς στο Θεό Ήλιο και γι’ αυτό οι ναοί αυτοί ήταν προσανατολισμένοι στη Δύση έτσι ώστε να δέχονται και τις τελευταίες ακτίνες του. Οι πυραμίδες έχουν αστρονομικό προσανατολισμό και χτίστηκαν λόγω της ανάγκης ημερολογίου.

Η πυραμίδα του Αξακτούρ ήταν ναός και παρατηρητήριο των ιερέων αστρονόμων. Στις 21 Ιουνίου, μέρα του Θερινού Ηλιοστασίου, ο ήλιος ανατέλει πίσω από τη βόρεια γωνία του ναού αυτού. Στις 21 Μαρτίου, μέρα της Εαρινής Ισημερίας, και στις 22 Σεπτεμβρίου, μέρα της φθινοπωρινής Ισημερίας, η ανατολή του ηλίου συμβαίνει ακριβώς στο μέσον του δεύτερου από τους τέσσερις συνολικά ναούς. Στις 22 Δεκεμβρίου, μέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, ο ήλιος εμφανίζεται στη νότια γωνία του τρίτου ναού.
Οι φτερωτές ουρές των φιδιών της περιοχής Chichen Itza αναπαριστάνουν τα δύο ηλιοστάσια, ενώ η πομπή των κροταλιών συμβολίζει τον ισημερινό. Οι κροταλίες με κεφάλια και ουρές με αντίθετες κατευθύνσεις συμβολίζουν την καθημερινή πορεία του ηλίου στον ουρανό.

Οι πυραμίδες αποτελούνται από εννέα επίπεδα κλιμακωτά βάθρα. Οι Μάγια είχαν ένα 18μηνο ηλιακό έτος 360 ημερών και κάθε μήνας περιείχε είκοσι ημέρες. Το ηλιακό τους ημερολόγιο είχε 360 μέρες(18 επί 20). Βέβαια πρέπει να επισημάνουμε ότι στις 360 ημέρες προστίθενται πέντε ιερές ημέρες σύμφωνα με τα σκαλοπάτια τα οποία συμβολίζουν τις ημέρες του ηλιακού ημερολογίου και είναι 365.

Τέλος, ο πολιτισμός των Μάγια κατείχε άριστες αστρονομικές και μαθηματικές γνώσεις, διέθετε ακρίβεια στις ημερομηνίες και κατείχε επίσης πρωτόγνωρες για εκείνη την εποχή γνώσεις. 

Πηγές: "Το σύμπαν που αγάπησα" (ντοκιμαντέρ), www.ispania.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου